การบำบัดทดแทนไตด้วยเครื่องไตเทียมแบบออนไลน์ฮีโมไดอะฟิลเตรชั่น (Online-Hemodiafiltration, OL-HDF)

Online-Hemodiafiltration

โรคไตเรื้อรังเป็นโรคที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน โดยมีสาเหตุหลักจากโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และโรคนิ่ว การตรวจรักษาโดยแพทย์เฉพาะทางตั้งแต่ระยะต้น ๆ สามารถช่วยชะลอความเสื่อมของไตได้ อย่างไรก็ตามพบว่าในผู้ป่วยส่วนหนึ่งประสิทธิภาพการทำงานของไตลดลงอย่างมาก จนไม่สามารถที่จะกำจัดของเสียต่าง ๆ ออกจากร่างกายได้อย่างเพียงพอ จำเป็นต้องได้รับการรักษาบำบัดทดแทนไต หรือมีภาวะไตวาย

ภาวะไตวายคืออะไร?

“ไตวาย” คือภาวะที่ไตทำงานลดลงจนเริ่มสูญเสียความสามารถในการกรองน้ำและของเสียในเลือดผ่านออกมาทางปัสสาวะ จนมีของเสียคั่งค้างในร่างกายและอาจมีภาวะบวมน้ำ ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอันตรายถึงแก่ชีวิต หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที

ไตวายมีกี่ประเภท?

  1. ไตวายเฉียบพลัน คือการทำงานของไตลดลงอย่างเฉียบพลันจากหลายสาเหตุ อาจมีอาการมีปัสสาวะออกน้อยลง มีอาการบวมที่ขาและเท้า คลื่นไส้ อาเจียน มึนงง อ่อนเพลีย หากได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีก็มีโอกาสที่การทำงานของไตจะฟื้นคืนกลับมาเป็นปกติ
  2. ไตวายเรื้อรัง เป็นภาวะที่การทำงานของไตค่อยๆเสื่อมลงเป็นระยะเวลาหลายปี ส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากโรคเรื้อรังของตัวผู้ป่วยเอง เช่น โรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง เมื่อไตวายเรื้อรังจนเข้าสู่ระยะสุดท้ายแล้ว ไตจะเสียความสามารถในการกรองน้ำและของเสียอย่างถาวร จะมีการคั่งค้างของน้ำและของเสียในเลือดและเนื้อเยื่อ จนมีภาวะแทรกซ้อนจากทุกระบบของร่างกายและถึงแก่ชีวิตในที่สุด จำเป็นต้องรับการบำบัดทดแทนไตอย่างถาวร เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยงในการเสียชีวิต

ในปัจจุบันการบำบัดทดแทนไตด้วยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Hemodialysis, HD) จัดว่าเป็นหนึ่งในวิธีรักษามาตรฐาน โดยใช้วิธีการนำเลือดออกมาผ่านตัวกรองเพื่อแลกเปลี่ยนสารต่าง ๆ ก่อนที่จะคืนเลือดกลับสู่ร่างกาย ถึงแม้ว่าการฟอกเลือดนั้นจะช่วยรักษาชีวิตของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังได้ แต่พบว่าการฟอกเลือดแบบดั้งเดิมนั้นไม่สามารถกำจัดของเสียได้ทั้งหมด ทำให้เกิดการสะสมของของเสียในร่างกายอย่างช้า ๆ ดังนั้นเพื่อที่จะพัฒนาคุณภาพการรักษาบำบัดทดแทนไตให้ดียิ่งขึ้นจึงมีการพัฒนาวิธีการฟอกเลือดด้วยวิธีการออนไลน์ฮีโมไดอะฟิลเตรชั่น (Online-Hemodiafiltration, OL-HDF) หรือที่นิยมเรียกกันอย่างย่อว่า ‘การฟอกเลือดชนิดออนไลน์’

Online-HDF ต่างกับการฟอกเลือดแบบดั้งเดิม อย่างไร?

  • การฟอกเลือดแบบดั้งเดิมนั้นใช้หลักการแลกเปลี่ยนสารผ่านตัวกรองด้วยวิธีการแพร่ (Diffusion) ซึ่งมีประสิทธิภาพในการกำจัดของเสียโมเลกุลขนาดเล็กได้ดี แต่กำจัดของเสียโมเลกุลขนาดกลางได้ไม่มาก
  • การฟอกเลือกด้วยเครื่องไตเทียมชนิดออนไลน์ เป็นการผสมผสานวิธีการกำจัดของเสียจากเลือดทั้งชนิดการแพร่และการพา (Convection) เข้าด้วยกัน โดยเครื่องจะสามารถผลิตสารน้ำที่มีความบริสุทธิ์สูงเติมเข้าในเลือดแล้วพาเอาของเสียในเลือดออกมาจากร่างกาย ซึ่งทำให้มีประสิทธิภาพกำจัดของเสียทั้งขนาดกลางและขนาดเล็กได้ดี

ประโยชน์ของการฟอกแบบออนไลน์-เอชดีเอฟ (OL-HDF) มีหลายประการเช่น

  • ช่วยเพิ่มการกำจัดของเสียโมเลกุลขนาดกลางและฟอสฟอรัส
  • ช่วยความคุมความดันโลหิตให้คงที่
  • ลดสารก่อการอักเสบของร่างกาย ได้มากกว่าการล้างไตแบบธรรมดา
  • ลดโอกาสเกิดการสะสมของสาร amyloid (dialysis-related amyloidosis) ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุของอาการปวดไหล่ปวดมือ
  • ลดความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจ

นพ. กวี ลิ่มบุตร

นพ. กวี ลิ่มบุตร
แพทย์ผู้ชำนาญการอายุรกรรมโรคไต



สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม: ศูนย์อายุรกรรม
ชั้น 1B โรงพยาบาลสุขุมวิท
โทร. 02-391-0011 ต่อ 225, 226, 227


ติดตามรับข้อมูลข่าวสารอัพเดทจากทางโรงพยาบาล: