โรคเกี่ยวกับข้อที่พบบ่อยและคนไทยเป็นมากที่สุดอันดับหนึ่ง คือ โรคข้อเข่าเสื่อมครับ อันดับสองเป็นเรื่องของอาการปวดหลัง นอกนั้นก็จะเป็นเรื่องปวดไหล่ ปวดข้อเท้า ปวดสะโพก ลดหลั่นกันไป อาการปวดข้อมักจะพบบ่อยใน 2 กลุ่ม คือ กลุ่มสูงอายุ ได้แก่ วัยตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป กลุ่มนี้จะเป็นโรคข้อเสื่อมหรือโรคข้อเข่าเสื่อมนั่นเอง ส่วนนี้จะมีปริมาณมากที่เข้ามารับบริการทุกวัน อีกกลุ่มคือกลุ่มที่อายุต่ำกว่า 50 ปี คือตั้งแต่อายุประมาณ 20 ปีขึ้นไปจนถึง 50 ปี กลุ่มนี้จะเป็นกลุ่มที่ได้รับการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุหรือจากการเล่นกีฬาซึ่งก็จะเป็นการปวดข้ออีกแบบหนึ่ง คือ ได้รับการบาดเจ็บ อาจจะมีเส้นเอ็น หมอนรองกระดูกฉีกขาดในข้อเข่าซึ่งลักษณะพยาธิสภาพจะแตกต่างจากผู้สูงอายุ นอกจากนี้แล้ว กลุ่มที่มีปริมาณน้อยๆ ลงไปได้แก่ โรคกลุ่มติดเชื้อ โรคข้อเรื้อรัง เช่น รูมาตอยด์ กลุ่มนี้ก็ยังมีประปรายให้เห็นอยู่บ้าง

          สำหรับสาเหตุของโรคข้อเข่าเสื่อมประกอบด้วยหลายปัจจัย ได้แก่ อายุที่เพิ่มมากขึ้น เมื่ออายุมากขึ้นผิวข้อก็จะมีความเสื่อมสภาพลงตามวัย คำว่าเสื่อมสภาพหมายถึง ปริมาณน้ำในผิวข้อ ความแข็งแรง ความยืดหยุ่นของข้อน้อยลงซึ่งจะส่งผลให้เกิดการแตกพังได้ง่าย เมื่อใช้งานไปเรื่อยๆ ก็จะเกิดการแตก มีการเสื่อมสภาพ ลักษณะการเสื่อมสภาพคือผิวข้อจะบางลง เป็นแผลมากขึ้น หลังจากนั้นจะเกิดการเสียดสีกันขึ้น จะเกิดกระดูกงอก อักเสบ สุดท้ายแล้วจะเกิดปัญหาเรื่อง ข้อทรุด ข้อเบี้ยว ข้อเอียงซึ่งจะนำไปสู่การรักษา

          นอกจากนี้ อีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดการเสื่อมสภาพของข้อคือการใช้งานผิดประเภท เช่น การนั่งพับเพียบ นั่งงอเข่าหรือนั่งคุกเข่านานๆ ลักษณะนี้จะทำให้ข้อเข่าพังได้เร็ว นอกจากนี้การได้รับอุบัติเหตุมา เช่น รถชน มอเตอร์ไซค์ชน หรือหกล้มเข่ากระแทกพื้นทำให้ข้อแตก ลักษณะเช่นนี้ก็จะทำให้เกิดเป็นแผลในข้อเข่าซึ่งต่อมานำไปสู่ภาวะข้อเข่าเสื่อมได้เช่นกัน




นพ.พูนศักดิ์ อาจอำนวยวิภาส
หัวหน้าศูนย์ศัลยกรรมกระดูกและข้อ
โรงพยาบาลสุขุมวิท