โรคเบาหวานเป็นภาวะที่ในร่างกายมีระดับน้ำตาลสูงผิดปกติเเละเป็นโรคเรื้องรัง ทำให้มีการเปลี่ยนเเปลงของผนังหลอดเลือดหัวใจ เเละตา เป็นต้น เมื่อหลอดเลือดที่ตาเสื่อมเกิดขึ้น อาจทำให้เกิดการรั่วผิดปกติของของเหลวต่าง ๆ เช่น ไขมัน เลือด ทำให้เกิดจอประสาทตาบวม เลือดออกในน้ำวุ้นตา จอประสาทตาเกิดพังผืดเเละหลุดลอก ส่งผลให้การมองเห็นเเย่ลงถึงขั้นตาบอดได้
การตรวจเบาหวานขึ้นจอประสาทตา ต้องตรวจโดยจักษุเเพทย์เท่านั้น ผู้ป่วยต้องได้รับการขยายม่านตาก่อนรับการตรวจประมาณ 30 นาที - 1 ชั่วโมง เเละเมื่อยาหมดฤทธิ์ การมองเห็นจะกลับสู่ภาวะปกติ ทั้งนี้ผู้ป่วยสามารถรับประทานอาหารมาก่อนตรวจได้ตามปกติภายใน 4-6 ชั่วโมง เเต่ควรมีญาติหรือผู้ดูเเลมาด้วย เพื่อดูเเลในระหว่างที่ยังไม่หมดฤทธิ์ยาเเละไม่ควรขับรถยนต์ด้วยตนเอง
การรักษาเบาหวานขึ้นจอประสาทตานั้นขึ้นอยู่กับว่า อยู่ในระยะใดของโรค หากเป็นระยะเเรก ไม่จำเป็นต้องทำการรักษา เเต่ต้องมาตรวจติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง เเต่หากเกิดภาวะเส้นเลือดงอกผิดปกติหรือจอประสาทตาบวม ในปัจจุบันใช้วิธีรักษาด้วยการยิงเลเซอร์ ให้เส้นเลือดฝอยที่ผิดปกติผ่อไป หรือฉีดยาเข้าวุ้นตา เพื่อลดอาการจอประสาทตาบวม เเต่หากเกิดภาวะเลือดออกในวุ้นตาหรือจอประสาทตาหลุดออก จำเป็นต้องรักษาการผ่าตัด
เมื่อไหร่ที่ต้องตรวจตา วินิจฉัยว่าเป็นเบาหวาน ควรได้รับการตรวจตาทันทีที่ได้รับการวินิจฉัยโรค เเละผู้ป่วยเบาหวานที่ตั้งครรภ์ควรได้รับการตรวจตาตั้งเเต่ช่วงไตรมาสเเรกของการตั้งครรภ์เเละตรวจต่อเนื่องอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากการตั้งครรภ์ส่งผลให้จอตาเสื่อมจากเบาหวานเเย่ลงได้